Men kent twee procedures om tot een besluit te komen. Een reguliere en een uitgebreide procedure.

Reguliere procedure
Bij een reguliere procedure zal het bevoegd gezag na 8 weken een besluit op een aanvraag nemen. In sommige gevallen kan deze termijn verlengd worden. Na dit besluit heeft een belanghebbende 6 weken de tijd om bezwaar aan te tekenen. Dit bezwaar wordt in de meeste gevallen behandeld tijdens een hoorzitting bij de bezwarencommissie. De wetgever zegt dat dit een totale heroverweging van de aanvraag betreft. De bezwarencommissie brengt advies uit en het bevoegd gezag beslist uiteindelijk wat men met dit advies doet.
Wie het niet eens is met een besluit op bezwaar kan beroep bij de rechtbank instellen. De rechter zal kijken of het besluit op goede gronden is genomen. De rechter kijkt specifiek naar de gronden van het beroep en niet zozeer een totale heroverweging zoals tijdens de bezwarenprocedure.
Als je het ook niet eens bent met de uitspraak van de rechter kun je daarna nog hoger beroep bij de Raad van State instellen.

Uitgebreide procedure
Bij een uitgebreide procedure zal het bevoegd gezag eerst een ontwerpbesluit publiceren en hebben belanghebbenden 6 weken tijd om hun zienswijzen in te dienen. Hierna zal het definitieve besluit volgen waarbij in de meeste gevallen ook wordt ingegaan op deze zienswijzen.
Er is nu geen bezwaartermijn, belanghebbenden kunnen binnen 6 weken beroep instellen bij de rechtbank. Ben je het niet eens met de uitspraak van de rechter dan kun je hoger beroep instellen bij de Raad van State.

Bezwaar- en beroepsschrift
Bij het maken van een bezwaar- of beroepsschrift moet men helder en gestructureerd opsommen waarom het besluit op onjuiste gronden is genomen. Neem hierbij de weigeringsgronden voor het besluit in acht en onderbouw op een goede manier waarom je het niet eens bent met dit besluit. Verwijs hierbij ook naar de juiste wetsartikelen. Hierbij is kennis nodig van de regelgeving zodat duidelijk verwezen kan worden waarom iets niet door de beugel kan.

Gebonden beschikking
Bij een gebonden beschikking voldoet de aanvraag aan de weigeringsgronden en is er geen beleidsvrijheid voor het bevoegd gezag. Men moet de vergunning verlenen als er geen weigeringsgrond aanwezig is.
Als je het oneens bent met het besluit dan moet je dus aantonen dat er niet voldaan is aan één van de weigeringsgronden. Dit kan bijvoorbeeld door een tegenadvies van een expert te overleggen (bijvoorbeeld een welstandsadvies) of ontdekken dat het plan toch in strijd is met het omgevingsplan.
Is het geen gebonden beschikking dat is er meer inhoud mogelijk en heeft het bevoegd gezag moeten afwegen hoe men tot het besluit is gekomen. Bij afwijken van het omgevingsplan moet er bijvoorbeeld sprake zijn van een goede ruimtelijke ordening. Men noemt dit een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Verweerschrift
Een verweerschrift wordt vaak gemaakt door het bevoegd gezag en is een reactie op het bezwaar- / beroepsschrift. Het bezwaar of beroep is compleet om te beoordelen.
Er ligt een aanvraag, met een besluit (bijvoorbeeld omgevingsvergunning). Vervolgens is er een bezwaarschrift ingekomen met een verweerschrift als reactie. Nu kan er een zitting gepland worden.